Avrupa Birliği, tarihinin en karmaşık işgücü krizlerinden birini yaşıyor. Bir yanda milyonlarca işsiz, diğer yanda doldurulamayan milyonlarca açık pozisyon. Eurostat’ın Mayıs 2025 verilerine göre, AB genelinde 13.1 milyon kişi işsiz durumda. Ancak çarpıcı olan, işsizlik bu denli yüksek seyrederken, özellikle belirli sektörlerde ve coğrafyalarda yaşanan akut eleman sıkıntısı. 2025’in ikinci çeyreğinde sadece Almanya’da 1 milyondan, Fransa’da ise 500 binden fazla pozisyon doldurulamıyor.
Bu paradoksun merkezinde, işgücü piyasasının yapısal dönüşümü ve ‘nitelikli eleman açığı’ yatıyor. İstatistikler, açık pozisyon oranlarında (JVR) Avrupa genelinde derin bir uçurum olduğunu gözler önüne seriyor. Hollanda %4.2’lik oranla açık pozisyon sıralamasının zirvesinde yer alırken, onu %4.1 ile Belçika takip ediyor. Romanya ise %0.6 ile listenin son sırasında. Bu veriler, kuzeybatı Avrupa’nın işgücü talebindeki yoğunluğun, doğu ve güney Avrupa’dan katbekat fazla olduğunu ortaya koyuyor.
AB ortalaması ise %2.1 seviyesinde. Avrupa’nın lokomotif ekonomileri Almanya ve Fransa, %2.5’lik oranlarıyla bu ortalamanın üzerinde seyrederken, İtalya %1.7’de kalıyor.
GÖÇ İLİŞKİSİ: ALMANYA AÇIK ARA ÖNDE
Açık pozisyon sayılarının mutlak değerleri, ekonomilerin büyüklüğüne dair daha net bir tablo çiziyor. AB üye ve aday ülkeleri ile İsviçre, Norveç ve Birleşik Krallık’ı kapsayan 30 ülkelik listede, 1.05 milyon açık pozisyonla Almanya açık ara lider konumda. Bu durum, onu aynı zamanda kıtanın en cazip göç merkezi haline getiriyor. Eurostat verilerine göre Almanya, 2023’te 1.27 milyon göçmene ev sahipliği yaparak mutlak sayıda birinci oldu.
Almanya’yı, 781 bin açık pozisyonla Birleşik Krallık ve 504 bin ile Fransa takip ediyor. Listenin dördüncü sırasında ise 400 bin açık pozisyonda ısrarcı olan Hollanda var. Türkiye’de ise 206 bin açık pozisyon bulunuyor. Türkiye, aynı zamanda ne eğitimde ne istihdamda olan genç (NEET) oranının en yüksek olduğu ülke olarak kayıtlara geçti.
İŞVEREN VE ÇALIŞAN ARASINDAKİ KOPUKLUK
Uzmanlar, bu dengesizliğin temel nedeninin bir ‘nitelik uçurumu’ (skills gap) olduğunun altını çiziyor. İşsizlerin sahip olduğu beceriler ile işverenlerin aradığı nitelikler arasında derin bir uyumsuzluk bulunuyor. ManpowerGroup’un 2023’te 21 Avrupa ülkesinde yaptığı bir ankete göre, işverenlerin %75’i ihtiyaç duydukları niteliklere sahip çalışanları bulamıyor. Bu oran, 2018’de %42 idi; beş yılda yaşanan %33’lük artış, krizin boyutunu gözler önüne seriyor. Benzer şekilde, Avrupa Komisyonu’nun 2023 sonu Eurobarometer anketi, KOBİ’lerin %54’ünün nitelikli eleman sıkıntısını en büyük üç sorunlarından biri olarak gösterdiğini ortaya koydu.
Avrupa Komisyonu, işsizlikle mücadele ve beceri uyumluluğunu artırmak için çeşitli girişimler ve fonlar başlatmış olsa da, pandemi sonrası hızlanan dijital ve yeşil dönüşüm, işgücü piyasasındaki bu açığı kapatmayı birincil politika zorluğu haline getirmiş durumda. Bu dönüşüm, özellikle teknoloji, yenilenebilir enerji ve ileri imalat sektörlerinde yoğunlaşan nitelikli personel ihtiyacını her geçen gün daha da artırıyor.
Diğer yandan Avrupa Birliği ülkelerinde işsizlik oranları, ekonomik belirsizliklerin etkisiyle farklılık göstermeye devam ediyor. Almanya Federal İstatistik Ofisi (Destatis) tarafından açıklanan güncel verilere göre, 27 AB üyesi ülkenin ortalama işsizlik oranı yüzde 5,9 seviyesinde. Karşılaştırma yapmak gerekirse, ABD’de aynı oran yalnızca yüzde 4,1. Toplamda yaklaşık 12,9 milyon Avrupalı işsiz olarak kayıtlara geçti.
